Bom

Afgelopen dagen hoorde ik in radiospotjes de vraag: `Wat deed jij tijdens de Koude Oorlog?’ Mij was nieuwe belangstelling ervoor ontgaan, maar misschien heb ik niet goed opgelet, wat ik aan het begin van de Koude Oorlog ook niet deed. Als kind in de jaren van de wederopbouw had ik mijn handen vol aan opgroeien.
Uiteraard hoorde ik spreken over `de Russen’. Die konden ineens oprukken en hardhandig de leiding over de wereld nemen. Ik zag de foto van de Russische president Chroestsjov die tijdens een vergadering van de Verenigde Naties woedend met zijn schoen op het spreekgestoelte sloeg. Eerst had hij dat met zijn vuisten gedaan en toen ging zijn horloge kapot.
Wanneer ik voor het eerst over atoombom hoorde, weet ik niet meer, in ieder geval eerder dan in 1961 toen het hele land een folder ontving van de Bescherming Bevolking waarin werd uiteengezet wat je moest doen als die bom op Nederland terechtkwam: snel onder tafel of onder het bed kruipen. Dat vonden ze bij ons thuis, geloof ik, niet erg ingewikkeld. Mijn moeder zei wel dat we elkaar de ruimte moesten geven. Dat beloofden we. Ik stelde me de gang van zaken voor en koos voor het bed op mijn jongenskamer. Heb nog even geoefend razendsnel en
fficiënt te handelen.
Weer wat later begreep ik dat mensen fatalistisch werden door de dreiging van die bom: dan `was alles afgelopen’, dus je kon net zo goed niet je best doen wat van je leven te maken. Doe Maar haakte begin jaren 80 nog grappig in op deze levenshouding met het niet helemaal te begrijpen lied De bom, dat de doelgroep van de band niet wezenlijk bezorgd stemde.
Met de val van de Berlijnse Muur in 1989 dachten we dat we opgelucht mochten zijn. Vreemde gedachte.